ลูกประคบสมุนไพร เป็นภูมิปัญญาไทยที่มีมาตั้งแต่โบราณ เป็นการนำสมุนไพรพื้นชนิดต่างๆ มาใช้ประโยชน์ทางการรักษาโรค โดยการนำสมุนไพรหลายชนิดมาผ่านกระบวนการทำความสะอาดแล้วนำมาหั่นหรือสับให้เป็นชิ้นตามขนาดที่ต้องการ ตำพอแตก ใช้สดหรือทำให้แห้งก่อนที่จะนำมาห่อหรือบรรจุรวมกันในผ้าให้ได้รูปทรงต่างๆ เช่น ทรงกลม หมอนสำหรับใช้นาบหรือกดส่วนต่างๆของร่างกายเพื่อทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ถ้าเป็นลูกประคบสมุนไพรแห้ง ก่อนใช้ต้องนำมาพรมน้ำแล้วทำให้ร้อนโดยการนึ่ง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสมุนไพรที่มีน้ำมันหอมระเหย นำลูกประคบมานึ่งให้ร้อนแล้วใช้ประคบบริเวณที่ปวดหรือเคล็ดขัดยอก สามารถช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิตได้ดี โดยลักษณะทั่วไปของลูกประคบสมุนไพรคือต้องหอด้วยผ้าปิดสนิทรูปทรงต่างๆนั้นจะนิยมใช้ผ้าดิบสีขาวภายในบรรจุสมุนไพรสดหรือสมุนไพรแห้งหลายชนิดรวมกันก็รณีทำเป็นรูปทรงกรมลายผ้าต้องมัดเหมือนกันให้แน่นแล้วทำเป็นด้ามจับต้องมีกลิ่นหอมของน้ำมันหอมละเหยที่ใช้กล่าวได้ว่าปัจจุบันนอกจากจะนิยมนวดโดยใช้ลูกประคบสมุนไพรแล้วยังมีการต่อยอดพัฒนาทำให้เป็นผลิตภัณฑ์ขึ้นมาอย่างมากมายการประคบสมุนไพรเป็นวิธีการรักษาของแพทย์แผนไทยหรือแพทย์ทางเลือกอีกวิธีหนึ่งซึ่งสามารถนำไปใช้ กับการนวดไทยที่เป็นลักษณะของการนวดบนที่นอนนวดหรือเบาะนวดไทยโดยมักจะใช้ควบคู่กับวิธีการนวดประคบสมุนไพรหลังจากที่นวดไทยเสร็จเรียบร้อยแล้วผลของการรักษาด้วยการประคบสมุนไพรเกิดจากความร้อนที่ได้รับจากการประคบและผลจากตัวยาสมุนไพรที่ซึมผ่านชั้นผิวหนังเข้าสู่ร่างกายจะช่วยทำให้เนื้อเยื่อพังผืดยืดตัวออกช่วยลดการติดข้องของข้อต่อช่วยลดการเกร็งของกล้ามเนื้อช่วยลดอาการบวมที่เกิดจากการอักเสบของกล้ามเนื้อและช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดได้ดีขึ้น ทั้งนี้โดยสมุนไพรที่นำมาใช้ในตำรับยาลูกประคบอาจจะแตกต่างกันไปโดยทั่วๆไปตัวยาหลักหรือตัวยาสำคัญจากให้ขายกันซึ่งเป็นตัวยาสมุนไพรส่วนใหญ่มีตัวยาที่มีสรรพคุณในการแก้เคล็ดขัดยอก แก้ฟกช้ำ ให้เส้นเอ็นหย่อน มื่อผสานกับความร้อนจากลูกประคบแล้วก็เท่ากับเป็นการเสริมฤทธิ์ ในการรักษาซึ่งกันและกันตำรับสมุนไพรที่ขายตามตำรับยาจัดเป็นยาโสดเพราะจะมีสรรพคุณดีกว่ายายแห้งเช่นหัวใครขมิ้นอ้อย
